"Miłość i Przyjaźń" - Tadeusz Kotarbiński

Tadeusz Kotarbiński - "Miłość i Przyjaźń"

Aby sobie uprzytomnić na czym polega przyjaźń prawdziwa, spróbujmy postawić sobie przed oczy jaskrawy przykład zachowania się sprzecznego. W pamiętnikach Fredry znajduje się opis podobnego zdarzenia. Autor wlókł się poprzez śnieżne pustkowie wespół z wypróbowanym, jak się zdało, Towarzyszem, uczestnicząc w katastrofalnym odwrocie armii Napoleona. Mróz był przejmujący, odzież niedostateczna dla ochrony przed zimnem. I oto w pewnej chwili ów towarzysz Fredry zerwał płaszcz z jego ramion i sam się Nim okrył, odtrącając kompana. A niech sobie radzi, jak umie. Co było dotkliwsze w tym czynie złowrogim: czy to, że mróz porzuconemu zaczął się dobierać do kości, czy zdrada towarzysza udręki, zawód ze strony Kogoś, komu się ufało, od Kogo się oczekiwało raczej pomocy we wspólnym trudzie, a doznało się krzywdy, świadomie i umyślnie wyrządzonej?

Mamy tu przykład przeciwieństwa przyjaźni. Ułatwi on zapewne uchwycenie jej istoty. Przyjaźń to wyróżniająca się, do określonej osoby lub określonych osób skierowana, życzliwość czynna i wierna. Wychowanie może tu dużo zrobić. Pedagogowie szerzą maksymę: ilekroć masz do czynienia z kimś innym, staraj się wejść w jego położenie, spojrzeć na sprawę z jego punktu widzenia. To daje zrozumienie cudzego stanowiska, wzbudza ducha tolerancji, osłabia natężenie konfliktów, zbliża ludzi, jest też pewną zaczątkową formą pomocy.

Prawdziwa przyjaźń jest trwała aż do końca, niezłomna i niezachwiana, gdyż znajduje oparcie w dogłębnym zaufaniu wzajemnym. Urzeczywistnia się w niej owo znane powiedzenie myślicieli hinduskich: "TY jesteś JA".

Przypominając je, dalecy jesteśmy od szerzenia wiary w jedność powszechną wszystkich istot obdarzonych życiem psychicznym. Stwierdzamy tylko, że między istotami zaprzyjaźnionymi może dojść i dochodzi często do takiego wczucia się wzajemnego w to, co się przeżywa, iż powstaje coś w rodzaju utożsamienia dwóch jaźni. Oto kalkulacja przyjaźni. Można śmiało powiedzieć, że:

"Miłość to dwie dusze w jednym ciele, przyjaźń to jedna dusza w dwóch ciałach".

A gdy miłość łączy się z przyjaźnią, powstaje wówczas jedność podwójna i zupełna!