Świat jest pełen symboli: B

1.  Babel, budowa wieży

Babel -- (hebr. nazwa Babilonu) -- symbol butnej, nie znającej umiaru ludzkości, której wszakże nie udaje się wyjść poza granice wyznaczone przez Stwórcę; zesłana przez Boga kara pomieszania języków, znajduje swój pozytywny odpowiednik w Nowym Testamencie w Zesłaniu Ducha Św. (Zielone Świątki) i związany z tym cud mówienia wieloma językami. 

2.  Babilon (ciekawa strona)

Babilon -- (Babilu = "Brama Boga", w Biblii jednak powiązane z pojęciem "pomieszania") -- miasto nad Eufratem. Nabuchodonozor II podbił Królestwo Izraela i dużą część jego obywateli wziął do "niewoli babilońskiej", stąd negatywna ocena Babilonu przez Żydów, jako antyteza niebiańskiej Jerozolimy. W Apokalipsie Babilon jest siedzibą wszystkich mocy antychrześcijańskich; miejscem bezbożnego życia i nierządu ("grzeszny Babilon" -- pojęcie używane jeszcze dziś). Jan opisuje wizję "nierządnicy babilońskiej", kobiety odzianej w szkarłat i purpurę, która trzyma w ręku złoty kielich pełen nieczystości, jednakże Babilon jest -- w rozumieniu nowotestamentowym -- utożsamiany z Rzymem jako potęga wroga chrześcijaństwa. 

3.  Bagno, moczary...

Bagno -- w Azji niejednokrotnie symbol spokoju i zadowolenia. U Sumerów symbol nieuporządkowanej materii, bierności, kobiety. W starożytnej Grecji symboliczne znaczenie bagna bliskie było znaczenia labiryntu. W psychoanalitycznej interpretacji marzeń sennych spotykamy niekiedy bagno jako symbol psychiki nieświadomej.

4.  Baldachim

Baldachim -- symbol godności władców zwłaszcza na Wschodzie (tam najczęściej wykonany z jedwabiu). W architekturze chrześcijańskiej nad ołtarzami, kazalnicami, grobowcami i posągami; symbolicznie podnosi duchowe znaczenie lub pretensje do władzy tych, którzy pod nim stoją lub siedzą.

5.  Baran

Baran -- symbol siły. W starożytności jedno z najczęstszych zwierząt ofiarnych. Egipskiego boga-stwórcę Chnuma przedstawiano z głową barana. Grecy i Rzymianie czcili pierwotnego egipskiego boga wiatru Amuna jako formę najwyższego Boga w postaci Zeusa-Jowisza-Ammona o głowie barana. Był to też atrybut Indry i Hermesa. W chrześcijaństwie przedstawienie barana niejednokrotnie odnosi się do ofiarowania Izaaka jako symbolicznej prefiguracji ofiarnej Chrystusa. Baran jest pierwszym znakiem Zodiaku; jego żywiołem jest ogień. 

6.  Baranek, owca...

Ze względu na swą łagodność i cierpliwość oraz na biały kolor jest symbolem łagodności, niewinności i czystości. W starożytności obok barana najczęściej składane zwierzę ofiarne, dlatego też symbol Chrystusa i jego ofiarnej śmierci. W sztuce chrześcijańskiej baranek znajdujący się wśród innych owiec lub stojący z boku wskazuje na Baranka Bożego, który dźwiga grzechy świata. Grupy baranków lub owiec reprezentują także wiernych lub Kościół Męczenników (Chrystus jawi się przy tym w roli Dobrego Pasterza). Sąd Ostateczny przedstawia m.in. obraz Chrystusa, który oddziela owce od kozłów. Owca jest ósmym znakiem chińskiego Zodiaku; odpowiada ona Skorpionowi.

7.  Bazyliszek

Legendarne zwierzę, które rzekomo wylęgło się ze zniekształconego jaja węża lub ropuchy lub też z gnoju; w symbolice późnostarożytnej przedstawiany jest jako wąż; w średniowieczu zaś jako fantastyczna mieszana istota (kogut z ogonem węża, hybryda koguta i ropuchy, itp.); bazyliszek obdarzony był siłą zabijania oddechem lub spojrzeniem. Symbol śmierci, diabła, antychrysta lub grzechu; często przedstawiany pod stopami Chrystusa Zwycięskiego. 

8.  Bażant

W mitologii chińskiej symbol kosmicznej harmonii z racji swego śpiewu i tańca; jego głos i dźwięk bicia skrzydłami wiązano z piorunem, tym samym zaś z burzą deszczem i wiosną. Bażant uchodził za związanego z zasadą jang. W przemianie pór roku bażant zmienia się w węża związanego z zasadą in, ten zaś w bażanta. Złoty bażant w starożytności i średniowieczu był związany z feniksem.

9.  Bez Czarny (dziki)

Krzew lub drzewo o białych, pachnących kwiatach i czarno-fioletowych owocach. Już w starożytności ceniona roślina lecznicza; za szczególnie skuteczne uchodziło dotknięcie tej rośliny, dzięki czemu choroba rzekomo miała na nią przechodzić. Poza tym czarny bez stosowano jako środek chroniący przed czarownikami i czarownicami. Ścięcie bzu, jak również spalenie go uchodziło za przynoszące nieszczęście lub śmierć. Niekiedy bez łączono z diabłem, co tłumaczono tym, że na drzewie czarnego bzu miał powiesić się Judasz. Ponieważ kwiaty czarnego bzu pachną słodko, jego liście zaś mają gorzki smak, toteż w średniowieczu widziano w nim alegorię chrześcijan (kwiaty) i Żydów (liście), którzy wywodzą się z jednego korzenia i z jednego pnia.

10.  Bęben

Często stosowany instrument kultowy; jego rytmiczny dźwięk niejednokrotnie przyrównywano, np. w buddyzmie, do ukrytych dźwięków i sił kosmosu. Bęben często, np. u ludów Czarnej Afryki, służył do magicznego wzywania niebiańskich sił; w szczególności bęben wojenny pozostawał najczęściej w ścisłym związku symbolicznym z błyskawicą i piorunem. W Chinach dźwięk bębna łączono z obiegiem słońca, a w szczególności z zimowym przesileniem dnia z nocą, tzn. z momentem największego wpływu zasady in, zarazem jednak ponownego wznoszenia się słońca i tym samym ponownie wzrastającego wpływu zasady jang. 

11.  Bliźnięta

Bliźnięta spotykamy w różnych postaciach: albo o takiej samej płci, postaci i barwie, albo jedno jasne, drugie ciemne, jedno czerwone, drugie niebieskie, jedno z głową zwróconą ku niebu, drugie z głową zwróconą ku ziemi itd. Symbol dualizmu w tożsamości, wewnętrznych przeciwieństw człowieka, widzianych z wyższego punktu widzenia jedności dnia i nocy, światła i ciemności, równowagi i harmonii. W kosmogonicznych wyobrażeniach różnych ludów, np. u Indian, spotykamy także bliźnięta, z których jedno jest dobre, drugie zaś złe, jedno pomocne w dziele cywilizacji, drugie zaś działające destrukcyjnie. Bliźnięta są trzecim znakiem Zodiaku; w tzw. astrologii przyporządkowano mu żywioł powietrza.

12.  Bluszcz

Podobnie jak większość wiecznie zielonych roślin, jest symbolem nieśmiertelności. Niezmiennie zielona barwa i pnący się "przytulający się" charakter tej rośliny czynią z niej także symbol niejako wierności i przyjaźni, wskutek czego np. w starożytnej Grecji dawano ją oblubieńcom w czasie wesela. Z racji potrzeby opierania się na czymś bluszcz niejednokrotnie też był kobiecym symbolem. Przy tym mocna zielona roślina utożsamiała w starożytności siły wegetatywne i zmysłowość, wskutek czego odgrywała poważną rolę w kulcie Dionizosa (Bakchusa) i tak np. menady względnie bachantki, satyrzy i syleni byli uwieńczeni bluszczem, zdobił on także tyrsy. 

13.  Błyskawica

W wielu kulturach uchodzi za symbol boskiej siły -- przerażającej lub twórczej. Błyskawicę lub piorun w mitologicznych wyobrażeniach wielu ludów łączy się przyczynowo z najwyższym bóstwem (Jowisz, względnie Zeus, Indra). W Biblii często wiązana z sądem i gniewem: karzący Bóg ognia, błyskawicy i gromu (Elohim). W sztuce antycznej miotający błyskawice Zeus może pojawiać się jako bóstwo zapładniające i oświecające, jak i karzące. W szczególności na Wschodzie podkreślany jest związek błyskawicy z burzą, a tym samym jej symboliczne powiązanie z płodnością; dlatego może ona mieć również znaczenie jednoznacznie falliczne. W niektórych rejonach Azji i Europy aż do naszych czasów składano błyskawicy dla jej przejednania ofiarę z mleka.

14.  Bocian

W Biblii zaliczany do stworzeń nieczystych, ale poza tym powszechnie czczony jako symbol szczęścia. Na Dalekim Wschodzie oznacza długie życie, ponieważ uważa się go tam za długowiecznego. Często (np. w Egipcie, w staroż. u Ojców Kościoła) uchodził za symbol dziecięcej wdzięczności, ponieważ sądzono, że bocianiątka karmią swych rodziców. Jako tępiący węże, uchodził w chrześcijaństwie także za wroga diabła i tym samym za symbol Chrystusa. Ponieważ żywi się zwierzętami żyjącymi w glebie (które rzekomo przyjmują dusze zmarłych), uważano go niekiedy także za nosiciela dusz. Jako powracający ptak wędrowny bocian jest symbolem zmartwychwstania; ponadto ma on przynosić dzieci (przypuszczalnie m.in. dlatego, że powraca w okresie budzenia się natury). Zwyczaj stania na jednej nodze, spokojnie i jakby w zamyśleniu, uczynił zeń (szczególnie z marabuta) symbol kontemplacji filozoficznej.

15.  Broda

Symbol męskości i siły. Długa broda jest często symbolem mądrości. Bogów, władców i bohaterów najczęściej przedstawiano z brodami (Indra, Zeus, Hefajstos, Posejdon, Bóg Żydów i Chrześcijan). Nawet egipskim władczyniom dodawano brody jako symbol ich władzy. W starożytności filozofowie, retorzy, nosili brody jako oznakę ich godności. Natomiast Chrystusa aż do VI w. przedstawiano najczęściej bez brody, jako młodzieńca. W wielu kulturach obcięcie brody wrogowi uchodziło za ciężką obrazę. Natomiast na znak żałoby niejednokrotnie mężczyźni sami obcinali sobie brodę. 

16.  Brzuch

Symbol macierzyńskiego ciepła i opieki (macica), ale także okrutnego pochłonięcia. Brzuch jako żołądek jest także symboliczną aluzją do żarłoczności i materialistycznej postawy życiowej. W sztukach plastycznych buddyzmu, przede wszystkim w Japonii, nagi brzuch wielu męskich figur (np. bogów szczęścia) symbolizuje uprzejmość, spokój i pomyślność (dobrobyt). 

17.  Bukszpan

W starożytności poświęcony Hadesowi i Kybele; jeszcze dzisiaj roślina zmarłych i zarazem symbol nieśmiertelności, ponieważ pozostaje zawsze zielony. Jako roślina skórzasta i twarda jest on także symbolem wytrwałości i wytrzymałości, dlatego jej drewno wykorzystywano jako materiał do symbolicznych młoteczków wolnomularzy.

18.  But

W starożytności noszenie butów było przywilejem i symbolem człowieka wolnego, niewolnicy bowiem chodzili boso. Poza tym but (jako poniekąd pendant) pozostaje w związku z symbolicznym, fallicznym znaczeniem stopy i w różnych zwyczajach żniwnych i weselnych, był symbolem płodności.

19.  Byk

Symbol siły, męskiej wojowniczości; ze względu na swą aktywność pozostaje w symbolicznym związku ze słońcem, ze względu na swą płodność również z księżycem (także rogi byka i krowy, ze względu na swój kształt przypominający sierp księżyca, były jego symbolem). Byk był u wielu ludów nader cennym zwierzęciem ofiarnym. Już malowidła skalne z młodszej epoki kamiennej w Afryce Płn. ukazują przedstawienia byków, które między rogami noszą wizerunek słońca. W Egipcie bóg płodności, Apis, był czczony pod postacią byka, często przedstawianego z tarczą słoneczną między rogami; ponieważ utożsamiano go również z Ozyrysem, był zarazem bogiem zmarłych. Śmierć i pogrzeb była ogłaszanego każdorazowo świętym bykiem-Apisem, zawsze były uroczyście obchodzone i kończyły się "zmartwychwstaniem" (tj. wybraniem nowego byczka). Szczególnie ważną rolę odgrywał byk jako symbol mocy i płodności w kulturze minojskiej. W mitologii irańskiej znane jest m.in. wcielenie kosmicznej płodności w postaci prabyka, który zostaje zabity przez Mitrę, a z jego ciała wyrastają wszystkie rośliny i zwierzęta. Ofiara z byka i chrzest krwią byka w kulcie Mitry (ofiara), z którego wyłączone były kobiety, przedstawiają ciągle powtarzaną próbę ustosunkowania się do sił byka związanych z płodnością, śmiercią i zmartwychwstaniem. W Indiach bóg Siwa, pozostawał w związku z białym bykiem, symbolem okiełznanych sił płodności. U różnych ludów byk -- ze względu na swą płodność właśnie -- pozostawał również w związku z burzą, deszczem i wodą. Z psychoanalitycznego punktu widzenia, byk odpowiada zwierzęcym siłom i seksualności człowieka; w tym aspekcie również walki byków zapewne jeszcze dziś stanowią ciągle powtarzaną próbę antycypacji -- poprzez żywy przykład -- wewnętrznego zwycięstwa nad tymi siłami. Byk jest drugim znakiem Zodiaku; jego żywiołem jest ziemia (Minotaur, wół).