∇ Myśli skłębione, niezgłębione...

VI: O sławnym człowieku Tat bardzo chciał zostać sławnym człowiekiem. Ale nie po prostu sławnym - chciał być kimś największym na świecie. Po namyśle jednak doszedł do przekonania, że nie można być największym we wszystkim jednocześnie i że trzeba sobie wybrać jakiś rodzaj zajęcia albo umiejętności, w którym zdobędzie się mistrzostwo. Tat długo zastanawiał się nad tym, na jakim to polu mógłby się wybić tak, aby być najlepszym na świecie. Nie mógł już zostać najwyższym człowiekiem świata, a nie mógł też zostać najniższym, albowiem był wzrostu średniego. Wydawało mu się także, że nie ma szans, aby być najlepszym na świecie muzykiem albo najwybitniejszym skoczkiem w dal. Na początek spróbował być właścicielem najdłuższych spodni świata i kazał sobie uszyć spodnie trzydziestometrowej długości. Przez dwa dni usiłował w nich chodzić, jednakże okazało się to dosyć niewygodne, spodnie za bardzo się plątały i przeszkadzały w chodzeniu. Zaczął więc studiować inne możliwości. Miał przyjaciela,

§ 2. Hipotezy, teorie i sprawozdania z faktów   Z tego, co wyżej powiedziano, wynika, że można bardzo łatwo przejść od jednego języka do drugiego (w naszym rozumieniu), nie opuszczając gruntu danego tzw. “języka” (w rozumieniu potocznym). W tym wypadku ulega zmianie znaczenie, które łączy się ze słowami, przy czym często zmiany tej nie jesteśmy świadomi. Zdarza się to w życiu codziennym, a jeszcze częściej w naukach w toku ich rozwoju. Objaśnimy teraz, przynajmniej na jednym przykładzie, to przejście od jednego języka do innego, tak jak się ono dokonuje w naukach. Jako kryterium wskazujące na to, że zaszła zmiana języka, mimo że wyrazy Nie zostały zmienione, może służyć - zgodnie z duchem naszych wywodów - zmiana dyrektyw znaczeniowych. Jeśli potrafimy np. wskazać zdanie, którego odrzucenie zrazu nie byłoby wykroczeniem przeciw właściwemu językowi przyporządkowaniu znaczeń, później jednak musiałoby być uważane za takie wykroczenie, będzie to dowodziło, że zaczęła obowiązywać w

2. „Krytyka praktycznego rozumu” Zadaniem krytyki praktycznego rozumu będzie zbadanie, czy i o ile czysty rozum może a priori określać wolę, oraz wyznaczenie zasad i praw obowiązujących w zakresie moralności. a) Imperatyw kategoryczny - postępowanie człowieka zależne jest od uwarunkowań zmysłowych i dlatego nie może być autonomiczne, samodzielne ani wolne. Również wola jest zależna od czynników zewnętrznych. Moralność jest nie do pomyślenia bez wolności i autonomii jako swojej naczelnej zasady. Imperatyw kategoryczny ma chronić przed niebezpieczeństwem przerodzenia się wolności jednostek w ich samowolę. Wyraża poszanowanie człowieczeństwa. Taką zasadą jest dla Kanta praktyczny sąd syntetyczny a priori, stanowiący czysto formalne prawo działania. Przyjmuje on formę nakazu: „postępuj tak, abyś mógł chcieć, aby zasada twego postępowania była prawem powszechnym” . Z tego nakazu wynikają wszystkie obowiązki człowieka. Do rozpoznania tych obowiązków służy druga form

Edmund Husserl WPROWADZENIE      Znaczenie poniższych Pięciu wykładów: Idea fenomenologii (wprowadzenie do Elementów fenomenologii i krytyki ro zumu ) wygłoszonych przez Husserla w dniach od 26 IV do 5 V 1907 roku ukaże się w całej pełni, gdy spróbujemy uzmysłowić sobie, w jakim momencie duchowego rozwoju Husserla powstały i jakim są punktem zwrotnym w jego myśleniu. Oświetlenie tych spraw będzie zadaniem ni­ niejszego wprowadzenia. Sześć lat po ukazaniu się Badań logicznych Husserl przeżywa ciężki kryzys. Wtedy też spotyka go upoko­rzenie: wysunięta przez Ministerstwo Oświaty propozycja nominacji na profesora zwyczajnego zostaje odrzucona przez Uniwersytet Getyngeński. Wydaje się, że ta „kole­gialna pogarda" dotknęła go bardziej, niż był skłonny przyznać. Lecz więcej niż to zewnętrzne niepowodzenie waży zwątpienie w siebie samego, dręczące go tak mocno, iż pod znakiem zapytania stawia swą egzystencję jako filozofa. Z tego zwątpienia wyrasta decyzja jasnego zda

ANDRZEJ FRYCZ MODRZEWSKI (1503-1572) BIOGRAFIA   Urodził się i zmarł w Wolborzu. Pochodził z niezamożnej rodziny szlacheckiej sprawującej dziedziczny urząd wójtów wolbromskich. Studiował na wydziale sztuk Akademii Krakowskiej, a następnie przyjął niższe święcenia i pracował w kancelarii prymasa Łaskiego. Od 1531 roku studiował w protestanckiej Wittenberdze, gdzie zetknął się z wybitnymi reformatorami, Marcinem Lutrem i Filipem Melanchtonem. Z czasem, dzięki licznym podróżom, krąg jego europejskich znajomości poszerzył się. W Polsce był związany, między innymi, z Janem Łaskim Młodszym, wybitnym humanistą i współorganizatorem narodowego kościoła anglikańskiego. To na jego polecenie, w 1536 roku, nabył i przewiózł do Polski zbiory biblioteczne Erazma z Rotterdamu. Po powrocie do kraju w 1541 roku osiadł na dworze Łaskich w Krakowie, gdzie związał się z grupą humanistów-protestantów i postępowym odłamem stronnictwa egzekucyjnego. W latach c