"Wielka Bogini - Kobieta, jako symbol archetypowy i analogizujący" - Andrzej Wierciński. Część II

3.  Kobieta, jako symbol archetypowy i analogizujący

 

Po szczycie łowiecko-zbieraczego trybu życia w paleolicie górnym, pojawia się w neolicie przemiana ideologiczna wysuwająca na miejsce naczelne postać kobiety. Celem naszych dalszych rozważań będzie więc próba udzielenia odpowiedzi na dwa następujące pytania:

- jaki jest potencjał semantyczny postaci kobiety jako symbolu archetypowego i analogizującego nabytego?

- dlaczego został on tak bardzo zaktualizowany i wywarł tak mocny wpływ w społeczeństwach neo-eneolitycznych?

Otóż idąc do pewnego stopnia śladami koncepcji symboli archetypowych C. G. Junga, załóżmy występowanie autonomicznego kompleksu osobowościowego Wielkiej Matki w polu podświadomości u obu płci oraz kompleksu Anima u mężczyzn. W opisowej charakterystyce kompleksu Magna Mater będziemy się kierować wynikami badań S. Grofa nad zawartością pamięci okołoporodowej przejawiającej się pod działaniem wielokrotnie zażywanego LSD. Okazało się, że rozwija się ona w czterech etapach porządku subiektywnego, tj. poczynając od najbardziej negatywnych emocjonalnie przeżyć, a kończąc na najbardziej pozytywnych.

Tak więc, pierwszy zespół doznaniowy jest odreagowywany jako przebywanie w zamkniętej jeszcze macicy, ale już wstrząsanej skurczami porodowymi. Jest to stan nieopisanego cierpienia w klaustrofobicznej sytuacji bez wyjścia, skojarzonego z rozrywającymi bólami w różnych okolicach ciała (nota bene, typowy symptom doznań okołośmiertnych w inicjacji szamańskiej). Ostatecznym, najbardziej negatywnym doświadczeniem jest unicestwienie własnego komleksu Ego na wszystkich poziomach. Specyficznym archetypem jest tu przeżycie jak gdyby „połknięcia przez Monstrum" rozmaicie opisywanego jako ogromny wąż, smok, pająk, rekin, ośmiornica albo po prostu jako wsysający w głąb wir wodny. Ta pierwsza faza pamięci okołoporodowej przynosi uruchomienie doznań w sytuacjach wielkiego cierpienia i zagrożenia życia, jak również uczuć beznadziejnej rozpaczy i braku sensu czegokolwiek, aż po przeżycia agonalne.

Drugi zespół doznaniowy wiąże się z przechodzeniem przez kanał porodowy przy już otwartej macicy. Oznacza to tytaniczną, także pełną cierpienia walkę o życie, od czasu do czasu przerywaną przez stany orgiastycznej ekstazy seksualnej z sado-masochistycznymi odczuciami (tzw. przez Grofa „ekstaza wulkaniczna"). Występują też odczucia ekstremów termicznych i przechodzenia jakby „przez wodę i ogień". Tym razem mobilizowana jest archetypowa macierz dla po-urodzeniowych doznań w różnych sytuacjach agresji i walki oraz orgiastycznego seksu.

Trzeci zespół odnosi się do odreagowania chwili urodzin. Po zgoła piekielnych cierpieniach i dzikich ekstazach, następuje uderzenie jaśniejące białym lub złotym jakby światłem, skojarzone z poczuciem dekompresji ciała, a więc jakby przestrzennej ekspansji, ze szczytowym przeżyciem triumfalnej „iluminacji" i wyzwolenia. Tak więc, wzbudzona wtedy zostaje macierz elementarna dla późniejszych doświadczeń wszelkich radosnych sukcesów, sensu życia, pozyskiwania rożnych dóbr itp.

Wreszcie nadchodzi czwarty zespół, tj. błogostanu pobytu w łonie matki przed urodzeniem. Odczuwane to jest jako najwyższe szczęście i błogość, przy braku dychotomii przedmiotowopodmiotowej (tzw. przez Grofa „ekstaza oceaniczna"). Jest to stan poza wszelkimi opisami werbalnymi i stanowi on wyjściową macierz dla wszelkich postnatalnych sytuacji błogiej relaksacji i szczęścia.

Jest oczywistym, że tylko za pomocą w/w procesu inicjacyjnego, ta ciemna, chtoniczna, a nawet piekielna strona kompleksu Wielkiej Matki może się objawić w świadomości człowieka. Normalnie jest ona ukryta głęboko w podświadomości pod późniejszą warstwą pamięć na ogół wysoce pozytywnych doznań niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa w relacji do postaci matki i jej karmicielskiego i protekcyjnego, pełnego czułości behawioru. Dzięki temu drugiemu aspektowi własnej matki, ludzkie indywiduum jest symbiotycznie związane ze swą rodziną, społeczeństwem, statusem społecznym, ojczyzną, pieniędzmi, bogami etc, etc. Mówiąc krótko, jest ono powiązane z tym wszystkim, co dostarcza ochrony przed „nagą rzeczywistością". Konsekwentnie, we wczesnym dzieciństwie, wszelkie lęki i poczucia zagrożenia będą rzutowane na „zewnętrzność poza matką", które jest źródłem większości negatywnych bodźców.

Najbardziej schematycznie można to przedstawić, jak następuje:

1)  Pełen błogości stan braku dychtomii przedmiotowo-podmiotowej w łonie matki;

2) Wysoce pozytywne obcowanie z ciałem matki i jej żywiącym, protekcyjnym i nauczającym behawiorem;

3)  Środowisko „poza-matką" pełne bodźców negatywnych;

4) Pourodzeniowe wyłonienie się kompleksu Ego.

Zarazem matka jest pierwszą nauczycielką mowy i elementarnej, normatywnej mądrości, w ten sposób walnie się przyczyniając do kształtowania się w dziecku zrębów kompleksu Ego, dla którego pierwotną podstawą są doznania proprioreceptywne (tj. odnoszące się do własnego dała) o największym stopniu kontynuowalności.

Co się tyczy zaś ukształtowania się kompleksu Anima u mężczyzny, to można stwierdzić, że musi on być powiązany z kompleksem Wielkiej Matki i aktualizowany przez rzeczywistą postać własnej matki jako pierwszej postrzeganej kobiety. Jego rozwój przebiega dalej w skojarzeniu z napędem seksu i dodatkowymi reprezentacjami archetypowymi kobiecości. Do tej pierwotnej konstelacji dołączają się późniejsze wszelkie treści związane z behawiorem seksualnym i zepchnięte w podświadomość w trakcie edukacji i socjalizacji. Dlatego też powinna występować głęboka różnica między mężczyzną i kobietą w związku z faktem, że ta sama reprezentacja płci odmiennej przejawia się u mężczyzny w zakresie już kompleksu Matki, a następnie - kompleksu Anima, podczas gdy kobiety wyposażone są w kompleks Animus o płciowości przeciwnej do Wielkiej Matki. Nie będzie to jednak przedmiotem dalszych naszych rozważań, jak również cała problematyka kompleksu Cienia, tj. Antypersony (zob. część 1 książki, 1989).

Obecnie spróbujmy ująć potencjał semantyczny postaci kobiety jako symbolu archetypowego i obrazowego nabytego w ich relacjach analogizujących (4 podpunkty powyżej). Atrybuty standardu postaciowego tego symbolu wraz z analogizacjami które nasuwa, można podzielić na następujące zespoły:

1. terrestrialno-chtoniczny,
2. akwatyczny,
3. lunarny i czasowy,
4. generatywny,
5. rozwojowy, z cyklicznością,
6. protekcyjny,
7. więzi społecznej i
8. sapiencjalny.

W istocie rzeczy zachodzą one swymi zakresami na siebie i wzajemnie się wzmacniają, a ich kombinacje mogą prowadzić do dalszego poszerzenia pola semantycznego. Przy tej okazji warto rozważyć jeszcze oddzielnie szereg wyłonionych w ten sposób symboli szczegółowych, które w tym celu podajemy w Dodatku 1. Biorąc pod uwagę ogół tych symboli i symbolu postaci kobiety, trudno się dziwić, że niezliczone figurki z neo- i eneolitycznych kultur z rozległych obszarów Euroazji i Afryki Północnej (James, 1970; Gimbutas, 1974), a też Mezoameryki (Covarrubias), w sposób wyrazisty przejawiają zestawione przez nas tabelarycznie elementy semantyki Wielkiej Bogini, nie mówiąc już o późniejszych danych z jej rozmaitych kultów misteryjnych.

Owoc Granatu - najstarszy atrybut Kobiety, łączony z kultem płodności

4.  Czynniki społeczno-kulturowe intronizujące Wielką Boginię

Po kulminacji łowiecko-zbieraczego trybu życia w paleolicie górnym nastąpił dramatyczny przełom w ekologii rodzaju ludzkiego, jakim było przejście na wytwórczą gospodarkę rolniczohodowlaną z początkiem okresu neolitu (zob. tabela 11). Jak wiadomo stało się ono podstawą cywilizacji zurbanizowanej, która ostatecznie zerwała harmonijną więź człowieka z jego otoczeniem naturalnym. Względnie pokojowe życie w niewielkich osadach wczesnego i środkowego neolitu powoduje znaczne przekształcenia ideologiczne z wysunięciem postaci kobiety na miejsce naczelne (zob. tabela 12). W symbolizacji obrazu świata, w jego centrum, znalazła się polimorficzna postać Wielkiej Bogini - Matki wszystkiego co istnieje. Można pokazać zbiór czynników społeczno-kulturowych, które sprzyjały Jej intronizacji. Oto bowiem:

- przypuszczalnie kobieta była wynalazczynią rolnictwa w związku z jej udziałem w intensywnym zbieractwie ziaren dzikich traw zbożowych, skąd był jeden krok do pierwszych intencjonalnych zasiewów, po obserwacjach flory przyobozowej (np. wykiełkowanie z jam zasobowych),

- upowszechnienie się rolnictwa wczesnego okresu, przy zanikaniu wielkiej fauny plejstoceńskiej, prowadziło do spadku roli myślistwa, co łącznie z osiadłym i pokojowym jeszcze trybem życia, warunkowało spadek prestiżu społecznego mężczyzny,

- następuje zwiększenie zapotrzebowania na wielorództwo kobiet, połączone ze stabilizacją domu rodzinnego o dużej liczbie dzieci i w ogóle na płodność pól uprawnych i zwierząt hodowlanych; zachowania erotyczne ulegają przeto derepresji i rozwija się obrzędowość chtoniczna i orgiastyczna,

- magia agrarna i płodnościowa w sposób naturalny symbolicznie analogizuje kobietę z Ziemią, Księżycem i Wodą, który to żywioł nabiera ogromnego znaczenia w rolnictwie,

- następuje wzrost roli cykliczności klimatycznej i pogodowej w związku z początkowo niewielką liczbą cykli wegetacyjnych uprawianych roślin, co automatycznie kojarzy się z cyklicznością kobiecą, też związaną z płodnością,

- w rezultacie wytwarza się matrylinearny system zarządzania typu Świętego Królestwa, w którym dominującą rolę odgrywa Królowa Matka, a Jej falliczny małżonek, jako Święty Król, przeznaczony jest na cykliczną ofiarę magii agrarnej.

Rozwijają się więc misteryjne kulty Wielkiej Bogini, wraz ze stosowną inicjacją „lewej" Gnozy, bo przepojoną elementami orgiastycznymi. Przywodzą temu wszystkiemu kolegia kapłanek-wieszczek, być może prowadzących też stosowne obserwacje astronomiczne bardziej skomplikowanych cykli lunarnych. Ewentualnie w czasach późniejszych, część z nich przeistacza się w bardziej zmilitaryzowaną elitę typu Amazonek. Symbolizacja analogizująca centralnej postaci Matki Świata obejmowała skojarzenia nie tylko z Ziemią, Księżycem i wodą, ale także z wężem, ptakiem wodnym, gołębicą, kozą, krową, pszczołą itd. Tymczasem mężczyzna, przede wszystkim w roli „ojca-zapładniacza" i kochanka, jest ityfalliczny, albo w postaci byka, kozła lub barana. Sporo przekonywujących danych archeologicznych potwierdzających taką symbolizację przytacza M. Gimbutas (1974).

Misteria Wielkiej Bogini są nadal kontynuowane we wszystkich niemal późniejszych religiach astrobiologicznych, które rozwinęły się w związku z ideologiczną obsługą centrów starożytnych cywilizacji zurbanizowanych. Jednakże ich teokratyczne elity są już zmaskulinizowane, bo prestiż społeczny mężczyzny w nowych warunkach niepomiernie wzrósł. Tej inkorporacji misteriów Wielkiej Bogini przeciwstawiała się właściwie tylko jedna religia starożytna, tzn. Mozaizm. Kapłani Jahwe-Pana zawsze ostro zwalczali „lewą" Gnozę Wielkiej Bogini, co nie oznaczało jednak, by ich Jedyny Bóg był całkowicie pozbawiony aspektu macierzyńskiego.

Postać kobiety jako symbol analogizujący (Atrybuty naturalne postaci i możliwe skojarzenia analogizujące):

1. Wzmocniona krzywolinijność ciała, z dodaniem piersi i brzemiennego brzucha  =  Falująca powierzchnia Ziemi - Góra Kosmiczna; formy sferoidalne, elipsoidalne i owoidalne w naturze: jaja, nasiona, karpopodobne ryby eto.

2.  Trójkąt łonowy  =  Trójkąt „ognistego pożądania"; trójdzielny księżyc lub rok.

3.  Organy płciowe, ciąża i poród  =  Doliny, wąwozy i bruzdy; idea wejścia, drzwi i domu łona - wnętrza Ziemi: pełne ciepła pomieszczenie ukrywające potencjał życia - Świat Podziemny, który pochłania i oddaje życie z powrotem; idea generowania życia roślinnego i zwierzęcego - kosmogonia; ropucha, żaba i inne płodne zwierzęta - idea podwajania i zwielokrotniania czegoś.

4.  Cykliczność menstruacji, ciąży i czynności domowych  =  Cykle natury; skojarzenia lunarne i rachuba czasu.

5.  Wyraźnie większa wydzielniczość ciała: menstruacja, mleko z piersi, wody porodowe  =  Wszelkiego rodzaju wody naziemne i podziemne - Ocean Pierwotnego Chaosu; napoje oszałamiające; zwierzęta wodne, w tym i ptaki; wzmocnienie skojarzeń lunarnych.

6.  Żywienie potomstwa i protekcyjno-edukacyjny behawior  =  Ziemia-Żywicielka oraz różne samice zwierząt w podobnych rolach: niedźwiedzica, łania krowa, koza eta; idea elementarnej Mądrości o charakterze rozróżniającym i normatywnym - personifikacja Mowy.

7.  Emocyjność macierzyńska i uczestnictwo w emocjach erotycznych  =  Ogólna symbolizacja emocji atrakcyjnych, a też rywalizacji, wobec tego i Wojny.

8.  Więzi z płodem - dzieckiem-rodziną  =  Wszelkie więzi społeczne; Matka-Pszczoła i jej rój.

9.  Pani rodziny i domu i wszelkich zajęć z tym związanych  =  Pani ognia i środków do życia; idea wszelkiego pomieszkania i osłony: ciało - dom - świątynia - miasto.

10.  Tkanie  =  Tkanie przeznaczenia; kompleks Księżycowej Pajęczycy.

11.  Zbieranie plonów i różne zajęcia rolnicze  =  Wzmocnienie skojarzeń wegetacyjnych; pole uprawne - kwadrat lub romboid - łuska węża; żniwowanie, które przynosi śmierć aby dać pożywienie; wielorakość przedmiotowa świata.

"Potrójna Bogini" by   benu-h (Hannah Böving) ©

5.  Różne obrazowe symbole analogizujące, powiązane z Wielką Boginią

Księżyc

1.  Główne światło nocy  =  Uczestnictwo w dualizmie przeciwieństw po stronie nocy, Świata Podziemnego, lewostronności, światła odbitego.

2.  Fazy postaci Księżyca  =  Śmierć - odrodzenie - rozwój progresywny - szczyt rozwojowy - rozwój regresywny -śmierć, w skrócie: śmierć - życie - śmierć; 3-4-dniowy nów: okres oczekiwania na pogrzeb; fazy Wielkiej Bogini: Dziewica -Matka - Starucha.

3.  Miesiąc synodyczny i/lub gwiezdny  =  Kobieta - menstruacja - emocyjność cykliczna; okres ciąży: 9 miesięcy synodycznych lub 10 miesięcy gwiezdnych.

4.  Powiązanie z cyklami pogodowymi i klimatycznymi oraz przypływami morza  =  Władca „wód górnych i dolnych"; Wody Życia i Śmierci; ciecze ustrojowe; napoje oszałamiające i halucynogenne.

5.  Związek z lunatyzmem i epilepsją  =  Idea posesji przez ciemne siły demoniczne - wieszczenie i halucynacje.

6.  Sierp Księżyca  =  Rogi byka, bawołu etc. - dzika siła męska w generacji, przywództwie i wojnie przynoszącej śmierć - udział sierpa w żniwowaniu.

7.  Struktura cieni na Księżycu: ropucha i/lub zając, królik itp.  =  Ropucha i żaba z całym swoim kompleksem symbolicznym; królik lub zając jako symbole inicjacyjne.

8.  Cztero- i siedmiodzielność w cyklach miesięcznych  =  Liczne, zasadnicze skojarzenia w nu-merologii symbolicznej.

9.  Charakter ciągły przekształceń fazowych  =  Ciągłość w świecie - woda o ciągłej strukturze - ciągłość życia.

Ptak wodny (żuraw, flaming, gęś, kaczka, czapla, łabędź, ibis bagienny itd.)

1.  Przebywanie w środowisku wodnym i naziemnym  =  Skojarzenia przestrzenno-akwatyczne; unoszenie się nad wodami Otchłani Wód.

2.  Jajorodność  =  Funkcja wydania Jaja Świata (które po nagrzaniu i pęknięciu ujawnia Żywą Istotę); wspólna cecha z wężami.

3.  Żywienie się rybami, żabami, wężami eto.  =  Żywienie się mocami życia symbolizowanymi przez te wodne stworzenia.

4.  Wydłużona szyja  =  Wężowatość i falliczność: uskrzydlony fallus; płodne zjednoczenie przeciwieństw.

5.  Krzykliwość  =  Symbolizacja „Pierwszego Krzyku" w ontogenezie i kosmologii.

6.  Periodyczne przyloty  =  Cykliczność; idea odrodzenia życia.

Ropucha

1.  Płaz ziemno-wodny o nocnym trybie życia, kryjący się w dzień w norach, pod kamieniami, w piwnicach itp.  =  Asocjacje lokalizacyjne i czynnościowe z ziemią i światem podziemnym oraz z nocą i wodą.

2.  Wiosenny okres godowy z drastycznymi objawami wysokiej aktywności płciowej i wybitną płodnością  =  Żądza miłosna i płodność zwierząt, ludzi i pól uprawnych.

3.  Postać ropuchy z rozłożonymi nogami; postać ropuchy w ogóle  =  Podobieństwo do rodzącej kobiety; lokalizacyjny związek z Księżycem.

4.  Rozmnażanie przez skrzek w wodzie, połączone z metamorfozą kijanki jako stworzenia czysto wodnego z naziemno-podziemną ropuchą; przypadki erotycznego obejmowania przez samce karpi  =  Jajorodność czy zalążkowość w wodzie oraz skojarzenia rybie; idea metamorfoz.

5.  Wyjątkowa żarłoczność i jadowite wydzieliny gruczołów skórnych: - brzuszna, o zapachu wanilii lub grzybów i działaniu odurzającym, a nawet lokalnie paraliżującym, - plecowa, o konsystencji krzepnącego kremu i bardzo gorzkim smaku, z paraliżującą serce bufataliną i halucynogenną bufotoniną (dla uśmiercenia człowieka wystarczy jad z kilkudziesięciu ropuch)  =  Mocne skojarzenia ambiwalentne na linii: Życie - Śmierć oraz oszołomienia i stanów ekstatyczno-wizylnych.

6.  Zimowanie od jesieni do wiosny w kryjówkach; okres godowy z wiosną, masowe wywędrowywanie młodych osobników ze zbiorników wodnych po ulewnych deszczach  =  Symbolizacja cykliczności rocznej i
życia w ogóle.

Wąż

1.  Niezwykła żywotność przy ostro zróżnicowanej ruchliwości, z możnością bardzo szybkiego poruszania się  =  Symbol niezniszczałnej mocy i energii życiowej; opozycja ruchu i spoczynku.

2.  Zadawanie śmierci zdobyczy przy nagłym ruchu i jej stopniowe łykanie, a następnie widoczne przechodzenie przez przewód pokarmowy  =  Nagłość śmierci i towarzyszących jej ruchów konwulsyjnych - przechodzenie przez kanał porodowy; przechodzenie przez Świat Podziemny; pożerający czas; zaćmienia koniunkcyjne, szczególnie Słońca.

3.  Obły i wydłużony kształt ciała, oraz wchodzenie do nor i rozpadlin; prostowanie ciała ze spirali spoczynkowej  =  Skojarzenia falliczne i koitalne, symbolizacja emoejonalności erotycznej i męskiego kusicielstwa; przechodzenie spirali czasu w czas kierunkowy i liniowy; symbol spirali w ogóle.

4.  Życie pod ziemią, na ziemi i w wodzie  =  Symbolizacja życia na Ziemi i w Świecie Podziemnym; powiązanie z Wodami Dolnymi, niosącymi Życie i Śmierć.

5.  Dysponowanie jadem powodującym wysoką gorączkę i ewentualnie szokową śmierć  =  Skojarzenie z ogniem płynu jadowego; napoje oszałamiające i halucynogenne; palące emocje żądzy, gniewu i nienawiści, chciwości, zawiści itd.

6.  Życie cykliczne: masowy pojaw i okres godowy na wiosnę, gromadne wchodzenie do nor i innych kryjówek na jesieni  =  Cykliczność klimatyczna i wegetacyjna, zasiewy wiosenne-jesienne żniwa - odradzanie życia i jego zamieranie; związek z astronomiczną rachubą czasu.

7.  Chwytanie się za własny ogon u niektórych gatunków  =  Ruch okrężny, kolisty ruch firmamentu niebieskiego; Uroboras - „czas zjadający sam siebie" - ekliptyka; okrąg i krzywe zamknięte.

8.  Spiralizujące splatanie się par w okresie godowym  =  Czynność plecenia, przeplatania; symbolizacja kanałów przeciwstawnych form energii; jednoczenie przeciwieństw w ruchu.

9. Występowanie jajorodności  =  Skojarzenia z ptakami, szczególnie wodnymi oraz żeńską generatywnością; Jajo Świata w Praoceanie - ograniczona, obła przestrzeń z potencjałem życia; wzmocnienie skojarzeń z roślinami wydającymi ziarno o podobnym kształcie i potencjale życia.

10.  Poruszanie się po drzewach  =  Wzmocnienie asocjacji wegetacyjnych i idei oplatania - drzewo kosmiczne i centralny system nerwowy z układem sympatycznym. 

11.  Syczenie  =  Syk spalających się, wilgotnych gałęzi; podszeptywanie.

12.  Kierunkowa lokomocja falująca  =  Wijące się rzeki i strumienie, falowanie wody; spiralizująca ascensja i descensja.

13.  Zdolności regeneracyjne i zrzucanie skóry  =  Reinkarnacja tej samej siły życiowej; idea odrodzenia.

14.  Nieruchome oczy wpatrzone w ofiarę i bezbłędny skok na nią  =  Doskonałe widzenie - hipnoza.

15.  Wzbudzanie strachu przez gwałtowną agresywność niosącą zagrożenie życia  =  Symbolizacja archetypowa strachu i agresji.

16.  Zręczność ruchów, celowa ucieczka lub skuteczny atak w odpowiednim momencie  =  Przebiegła mądrość.

17.  Wygrzewanie się na słońcu  =  Związek z solarnością.

18.  Ustrefiona budowa ciała  =  Strefowość w astronomicznej rachubie czasu, strefowość Świata Podziemnego.

19.  Sieć romboidalnych łusek  =  Idea pól uprawnych; skojarzenie z vulvą i rybą; zespolenie trójkąta męskiego, z żeńskim.

20.  Występowanie gatunków rogatych żmij  =  Skojarzenie z rogami bydlęcymi, półksiężycem, koroną; przy związku ze światem Podziemnym i bogactw w nim zawartych (drogocenne kruszce, płodne łono Ziemi) - Wąż Ukoronowany jako Władca Skarbów. 

Pszczoła

1.  Zorganizowany rój pszczeli z Królową Matką na czele, podziałem ról społecznych i dwufazową aktywnością roczną  =  Społeczność matriarchałna.

2.  Wirujący ruch roju pszczelego z charakterystycznym brzękliwym dźwiękiem  =  Transo-twórczy taniec wirowy przy muzyce z udziałem brzękliwych instrumentów: cymbałów, triangli itp.

3.  Wytwarzanie miodu z kwiatów  =  Koncepcja eliksiru nieśmiertelności w inicjacji z symbolizacją kwiatową centrów regulacyjnych.

4.  Wysoka płodność Królowej Matki, która uśmierca trutnia po zapłodnieniu  =  Ofiarna śmierć periodycznego Świętego Króla, zapewniająca płodność pól, ludzi i zwierząt hodowlanych.

5.  Przynależność do owadów latających, skojarzonych z kwiatami  =  Dusze zmarłych na ukwieconych Polach Błogosławionych w Zaświatach; skojarzenia „płodnościowe z kwiatową" vulvą albo inicjacyjne, jak w nr. 3'.

6.  Owadzia metamorfoza  =  Idea reinkarnacyjnych przekształceń.

7.  Okres godowy i rojenia przypadający na kwiecień; występowanie czułek na głowie i półksięźycowatych skrzydeł  =  Zodiakalne skojarzenia z Bykiem, który ginie śmiercią ofiarną i Księżycem.

Motyl

1.  Owadzie metamorfozy speriodyzowane w cyklu rocznym  =  Cykliczne przekształcenia reinkarnacyjne.

2.  Barwne skrzydła o charakterystycznym kształcie i trzepocącym ruchu  =  Podobieństwo do labrys; migotanie płomieni ognia - ognista dusza.

3.  Skojarzenie z kwiatami  =  Dusza zdążająca do inkarnacji.

Topór – labrys

1.  Błyszcząca broń. którą zadaje się nagłe ciosy  =  Asocjacja z zabójczym piorunem, który przynosi też życiodajną burzę.

2.  Kształt labrys  =  Podobieństwo z motylem (j.w.).

3.  Użytkowanie jako broni  =  Śmierć w wojnie lub ofierze - przerwanie połączenia między niebem a ziemią.

______________________________________________


Część I