Świat jest pełen symboli: E

Ecclesia militans

1.  Ecclesia -- Kościół

Jako personifikacja (Ecclesia) często przedstawiany w przeciwieństwie do zaślepionej Synagogi (= przepaska na oczach) z otwartymi oczami, koroną i triumfalnym sztandarem. Kościół ze swej strony zapowiada symbolicznie niebiańską Jerozolimę, królestwo wybranych. Z religijnego punktu widzenia jest to organizacja grupująca ludzi jednego wyznania, zwłaszcza w chrześcijaństwie (np. Kościół katolicki, ewangelicki, prawosławny). Z architektonicznego punktu widzenia: budynek dostosowany do potrzeb kultu chrześcijańskiego. Kościoły dzielą się na: bazyliki, katedry, kolegiaty, kościoły parafialne, farne i klasztorne; według ukształtowania bryły arch. rozróżnia się: kościoły halowe, o założeniu podłużnym i centralne. Jako świątynia chrześcijan, pochodzi także od słów: templum, aedes sacra. Symbolika snów:  symbol ofiary, przy czym może chodzić o spełnienie naszego szczęścia albo o jego poświęcenie (ofiarowanie). Kościół może symbolizować dojrzewanie psychiczne, rozwój umysłowy.  Widzieć: zostaniesz powstrzymany od niesprawiedliwego uczynku; Wchodzić, wstępować do kościoła: jesteś pełen czci dla Boga; Modlić się w nim: twoje życzenia, prośby zostaną wysłuchane; Ujrzeć płonący: masz złe zasady życiowe; Jeśli się wali: przed tobą nieszczęście.

2.  Echidna

Potwór z mitologii greckiej. Miał(a) ciało kobiety, które w okolicy podbrzusza przechodziło w węża; od niej pochodzą różne inne potwory, jak np: Cerber, Chimera, Gorgona, Hydra lernejska, Orzeł, który pożerał wątrobę Prometeusza, Skylla i Sfinks. Niejednokrotnie interpretowany jako symbol psychofizycznej, duchowo-zmysłowej podwójnej natury człowieka. C.G. Jung interpretował Echidnę jako symbol obłożonych tabu pragnień kazirodczych: matka jako piękna młoda kobieta, której podbrzusze wywołuje skojarzenia z czymś strasznym. Hezjod pisze o niej w Theogonii: 

Ona też inny zrodziła stwór, niepokonany, ogromny 

niepodobny ni ludziom, ni nieśmiertelnym bogom, 

w grocie wydrążonej – boską gwałtowną Echidnę, 

wpół bystrooką dziewczynę młodą, o pięknych policzkach 

wpół ogromnego węża, wielkiego i potężnego, 

w cętki, okrutnego, w głębinach ziemi przeświętej.

Według Apollodorosa była córką Tartaru i Gai, według Hezjoda Chrysaora (syna Posejdona) i Kalliroe (córki Okeanosa) [Theog. 295], według Pauzaniasza nieznanego bliżej Peirasa i Styksu. Według Hezjoda żyła razem z Tyfonem w jaskini w w kraju Arimów (Arima) – poświadczonym także w Iliadzie [II 783], lokalizowanym w różnych miejscach, przeważnie w Cylicji lub na końcu świata. Grecy znad Morza Czarnego byli jednak przekonani, że żyła w Scytii. Według ich opowieści, przekazanej przez Herodota [IV 7], gdy Herakles uprowadził woły Geriona, odwiedził także Scytię, kraj wtedy wciąż bezludny. Zasnął tam, a kiedy spał, jego konie zniknęły. Kiedy się obudził, wyruszył na ich poszukiwanie i zawędrował do kraju Hylaja. Znalazł tam w jaskini potworną Echidnę, którą spytał, czy wie, gdzie są jego konie. Echidna odpowiedziała, że ma je ona sama, ale nie odda ich, jeśli Herakles nie odbędzie z nią stosunku. Heros zgodził się, ale Echidna zwlekała z oddaniem mu koni, bo pragnęła jak najdłużej zatrzymać go przy sobie. Kiedy w końcu je zwróciła i odchodził, oświadczyła, że ma z nim trzech synów. Spytała, co ma z nimi zrobić – osiedlić ich w bezludnej dotąd Scytii, czy odesłać. Herakles pozostawił jej swój pas ze złotą czarą i jeden z łuków, każąc osiedlić tego, kto będzie umieć ich używać, odesłać tego, kto nie będzie tego potrafił. Gdy dorośli, Echidna nadała synom imiona – Agatyrsos, Gelonos i Skytes. Jedynie Skytes potrafił używać łuku i pasa Heraklesa, osiadł więc w Scytii i został jej pierwszym królem, od którego wywodzą się wszyscy inni – odtąd królowie Scytów noszą czarę u pasa. Według Apollodorosa [II 1.2] Echidna została zgładzona w czasie snu przez Argosa Panoptesa. 

3.  Echo

Według wyobrażeń indiańskich atrybut interpretowanego jako bóstwo chtoniczne -- jaguara, o tyle też łączone z górami, dzikimi zwierzętami i biciem w bęben. W mitologii greckiej jedna z nimf. Powszechnie u wielu ludów symbol regresji, bierności; często także symbol dwuznaczności, cienia; łączone z Golemem.

4.  Embrion

Symbol wszystkich drzemiących w nas jeszcze możliwości, o tyle też pozostaje w związku z symboliką jaja:

Jajo -- zarodek życia rozpowszechniony symbol płodności i urodzaju. W mitologicznych wyobrażeniach bardzo wielu kultur znajdujemy jajo kosmiczne, które jako symbol pełni wszystkich sił twórczych -- istniało na samym początku świata, często pływało na prawodach i wydawało z siebie cały świat, żywioły lub przede wszystkim tylko niebo i ziemię. Również mitologiczne postaci ludzkie, np. chińskich bohaterów, niejednokrotnie wyobrażano sobie jako wydobywających się z jaja. Ze względu na swą prostą formę, często białą barwę, jak również pełnię istniejących w nim możliwości spotykamy jajo także jako symbol doskonałości. W alchemii jajo filozoficzne odgrywało ważną rolę jako symbol materia prima, z której dzięki filozoficznemu ogniowi wykluwał się kamień mądrości. Najczęściej żółtko interpretowano jako symbol złota, białko zaś -- srebra. W chrześcijaństwie jajo uchodzi za symbol zmartwychwstania, ponieważ porównuje się wyjście Chrystusa z grobu z wykluwaniem się kurczęcia z jaja; w ten sposób jajko wielkanocne, które już w pogańskich świętach wiosennych odgrywało rolę jako symbol płodności, otrzymało specyficzną chrześcijańską interpretację.

 

 5.  Erynie (Furie)

W mitologii greckiej -- mścicielki, przede wszystkim krwawych zbrodni: ojcobójstwa i krzywoprzysięstwa. Pisałam o nich, TUTAJ). Od słowa arkadyjskiego: erinyein ("gniewać się"). Nosiły także imiona: Eumenidy, Semnai ("Czcigodne"), czy Araj ("Klątwami"), co wynikało z utożsamiania tych chtonicznych potęg (związanych z kultem Ziemi) z bóstwami płodności, sędziwymi, czasami dobroczynnymi. Jednak po przejęciu tego mitu przez Achajów a później Rzymian, zaczęto je nazywać Furiae (od furere, "szaleć"). Należały do najstarszych bóstw panteonu greckiego. Zrodziły się ze spadłej na Gaję (Ziemia) krwi okaleczonego Uranosa (Niebo). W sztuce przedstawiano je jako ohydne, ze skrzydłami, wężami we włosach i dłoniach, jak również z pochodniami i biczami, co nie jest słuszne, gdyż pierwotnie były one przedstawieniem Triady Bogini. Erynie były trzy (nie licząc ich matki, Melissy, pod postacją królowej-pszczoły): 

Alekto "Nieustająca" (w gniewie?);

Tyzyfone (Tisiphone) -- "Mścicielka zabójstwa";

Megajra (interpretacja niepewna, zależna od różnych znaczeń, jakie się przypisuje słowu megairein): "zazdrościć", "zaczarować złym okiem".

Postacie symbolizujące nieczyste sumienie (Eumenidy). Mszczą rzekomo występki, zwłaszcza te, które się dokonują wewnątrz rodu; najbardziej tropią morderstwa, lecz także mniejsze przewiny. U Homera ten, kto uważa się za ciężko pokrzywdzonego, kołacze do nich, przeklinając przestępcę. Kiedy w Iliadzie wzywa się zemsty, Erynia słyszy to wezwanie tam, gdzie przebywa, w Erebie, czyli w podziemnej ciemności. W mitach heroicznych widzimy często, jak Erynie prześladują zabójcę, wlokąc go po drogach i bezdrożach. Czasem pilnują one po prostu porządku przyrody.

Eumenidy -- bóstwa wybaczające, często interpretowane jako symboliczne ucieleśnienia łaski bogów. Są identyczne z Eryniami; jest rzeczą sporną, czy przy tym przyporządkowaniu przyjaznych właściwości boginiom zemsty chodzi o eufemizm, czy też o to, że Erynie, podobnie jak inne bóstwa chtoniczne, są zarazem przerażające i przychylne.

Ravenna - Surrounding of the Empty throne or Hetoimasia

6.  Etimazja

Symboliczny motyw przygotowania (z greckiego hetoimasia) tronu na powrót Chrystusa: pod krzyżem znajduje się pusty tron z Barankiem, Gołębicą, księgą życia lub zwojem ksiąg, narzędziami Męki, koroną, purpurowym płaszczem itd. W kościele grecko-ortodoksyjnym, tron ów umieszczany jest na sklepieniu świątyni nad ołtarzem. Tron ten jednocześnie jest znakiem obecności Boga. Występował w sztuce wczesnochrześcijańskiej, bizantyjskiej, ruskiej i rosyjskiej, często w scenach Sądu Ostatecznego. Temat powszechny w malarstwie ikonowym. Przypomina o powinnościach, i formach przygotowania na Paruzję.

Polecam ciekawy LINK (gdzie możecie dowiedzieć się więcej o ikonograficznej symbolice).